Piaszczysty wał w kształcie kosy, osłaniający Zatokę Pucką od otwartych wód Bałtyku, jest wynikiem działania prądów morskich. Obecnie Mierzeja Helska ma długość 34 km, a szerokość od 150m blisko nasady (Władysławowo) do 3 km w części południowo - wschodniej (Hel). W okresie zimowych sztormów bywa często zalewana, a nawet przerywana, szczególnie w okolicy Chałup i Kuźnicy, gdzie osiąga szerokość zaledwie 200m.
Na Mierzei dominują położone równolegle do linii brzegowej ciągi wydm, z których największy stanowi piękna plaża od strony otwartego morza.
Najwyższe pagórki wydmowe, których wysokość dochodzi do 12,5m, to Góra Ortus (między Chałupami a Kuźnicą) i Góra Lubeck (pomiędzy Kuźnicą a Jastarnią), zwdzięczająca swą nazwę statkowi, jaki zatonął w tej okolicy w XIX w.
W okresie od marca do maja Półwysep Helski staje się jednym z głównych szlaków ptasich migracji. Okolice Kuźnicy są ulubionym miejscem obserwacji miłośników ornitologii. Ptaki łapane są w siatki, następnie obrączkowane i wypuszczane na wolność.
Prowadzone są także badania specjalistyczne. Na terenie tym zaobserwowano ok. 250 gatunków ptaków na 400 występujących w Polsce. Natomiast podmokłe łąki na zachód od Jastarni, nazywane "pażacami", a w szczególności "Torfowe Kule" (dawne wyrobiska torfu), w czasie wiosennych i jesiennych wędrówek ptaków stanowią m.in. ostoję kszyków, łęczaków i batalionów. Przez łąki prowadzi ścieżka dydaktyczna Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, który obejmuje obszar całego Półwyspu Helskiego.
Z Juraty do Władysławowa prowadzi 26 -kilometrowy Szlak Rybacki, będący częścią Nadmorskiego Szlaku Pieszego: Krokowa-JastrzębiaGóra-Władysławowo-Kuźnica-Jurata (54 km). Przez teren Półwyspu wiedzie także zaczynający się w Pucku szlak samochodowy "Mierzei Helskiej".
WARTO ODWIEDZIĆ
HEL Niewiele jest w Europie tak pięknie położonych miejsc jak Hel. Najbardziej morskie miasto Polski - usytuowane na cyplu Półwyspu helskiego i z trzech stron otoczone wodami Bałtyku - każdego roku przyciąga tysiące turystów swoimi walorami rekreacyjno - wypoczynkowymi. Hel jest najstarszym miastem w powiecie puckim, bowiem już ok. 1260r. uzyskał prawa miejskie nadane przez księcia gdańskiego Świętopełka. W XV w. miasto znalazło się w jurysdykcji hanzeatyckiego Gdańska, z którym przez długie wieki wiązały go stosunki handlowe. Na przełomie wieku XIX i XX uzyskał status kąpieliska bałtyckiego, co sprawiło, że obok znaczenia gospodarczego dostrzeżono w nim również walory turystyczne. W 1920r. Hel znalazł się w granicach Rzeczypospolitej i od tej pory w tym właśnie miejscu zaczyna się Polska. |
|
JASTARNIA Ze względu na zachowane elementy budownictwa kaszubskiego i typowy układ urbanistyczny Jastarnia uzyskała status miejscowości zabytkowej objętej ochroną konserwatorską. Życie portu i przystani, jak przed wiekami, wyznacza sezon połowowy, który rozpoczyna się ok. 12 marca, kiedy rybacy wyruszają na łososia. Późną wiosną i latem poławiają śledzie i szproty, latem i jesienią zaś - węgorza. Na brzegu suszą się wtedy rozwieszone na stojakach z drągów żaki i nety, czasami ktoś krząta się wokół nich z drewnianą igłą, by dokonać niezbędnych napraw. Turyści ze zdziwieniem i zainteresowaniem przysłuchują się kaszubskim rozmowom, nie rozumiejąc języka rybaków, choć należy on do tej samej grupy języków co polski czy czeski. Wszystkie te elementy skupiają się w zabytkowej chacie rybackiej w Jastarni, będącej niewielkim muzeum oraz siedzibą miejscowego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego. Zbudowana w 1881r. chata jest jednym z niewielu już przykładów budownictwa, które cechuje m.in. wykorzystywanie jako budulca wyrzuconych przez morze pozostałości rozbitych okrętów. |
|
JURATA Ekskluzywny kurort elity finansowej i towarzyskiej przedwojennej Polski, obecnie znane kąpielisko morskie oraz ośrodek wypoczynkowy, z dużą plażą nad pełnym morzem i mniejszą nad Zatoką Pucką. W centrum Juraty jest promenada Międzymorze, łącząca 320-metrowe molo spacerowe nad Zatoką z plażą bałtycką. Liczne przedwojenne wille i pensjonaty zostały w ostatnich latach przebudowane na nowoczesne hotele o wysokim standardzie usług. Już tylko gdzieniegdzie wśród nadmorskich sosen dostrzec można zachowane do naszych czasów letniskowe domy przedwojennej artystycznej bohemy. Jednym z nich jest "Kossakówka" - dom Wojciecha Kossaka, przy Świętopełka 13. |
|
KUŹNICA Wieś rybacka ze znakomitymi wędzarniami ryb. Wokół murowanego kościoła (1932-33) znajduje sie najstarsza część wsi z domkami rybackimi z czerwonej cegły z końca XIX w. Największą atrakcją Kuźnicy jest przystań rybacka od strony Małego Morza. Stąd w dzień rybackich patronów św. Piotra i Pawła, wyrusza łodziowa pielgrzymka rybaków do Pucka. Na południe od wsi - podwodna łacha Mewia Rewa (Rybitwia Mielizna), ciągnąca się aż do Rewy (gmina Kosakowo). Do czasu wykonania sztucznego przekopu, tzw. Głębinki (Depki), uniemożliwiała statkom dopłynięcie do Pucka. Od strony północnej charakterystyczny dla całego Półwyspu Helskiego sosnowy las |